Leven in Cambodia: indrukken
Door: Kees Schippers
Blijf op de hoogte en volg Kees (Cornelis)
04 September 2016 | Cambodja, Sisŏphŏn
Leven in Cambodia: indrukken
Vanmorgen, alles is drijfnat. De hele nacht heeft het gestortregend en is het nu bloedheet….. . “Gelukkig is het nu droog”, denk ik op mijn.fiets. Om 7 uur zie je hier kinderen naar school gaan in hun school uniform. Ook de kinderen op onze public school, hier de school voor de armen. Deze school staat op het terrein van de Pabo waar ik werk. Onderweg verbaas ik me weer over de motorfietsen met vaak jonge kinderen die meestal met een paar klasgenoten naar hun school gaan. Je ziet weinig fietsen en meestal zijn het afdankertjes of opgelapte fietsen. Ik heb een damesfiets…. En vanmorgen gaat het snel: de helling af…..
Ik ben op tijd: om 7 uur precies wordt op alle scholen de nationale vlag gehesen en het volkslied gezongen, ook op deze Pabo. Twee studenten hijsen de vlag, terwijl een groepje met een soort mondharmonica begeleidt. Het grootste deel van de groep studenten blijft daarna staan en openen de dag met een Boeddhistisch gebed. Even later beginnen de lessen, die ik zoveel mogelijk bijwoon.
Ook hier is er tussen de lessen door 10 minuten pause….. dan de lange middagpauze van 11 uur tot 13 uur, ook vanwege de hitte en vochtigheid, vooral overdag zijn die pauzes ook nodig. De collega’s gaan meestal snel naar huis om te eten. Meestal behoorlijke porties, wanneer ik het vergelijk met de Hollandse keuken.
Veel studenten die ver buiten de provincie stad wonen hebben onderdak op het terrein van de Pabo. Een paar keer per jaar gaan ze naar hun familie, meestal boerenfamilies die de rijstvelden bewerken in het uitgestrekte natte gebied . Hun schamele houten huizen staan op palen en beneden hangen een aantal hangmatten om tijdens de middagpauze even uit te rusten en wat de eten: rijst met wat groente, dat meestal aan de waterkant is te vinden. De consumptie maatschappij is hier ver te zoeken. Zo woont 80% van de bevolking in Cambodia namelijk op ht platteland. Niet te vergelijken met de luxe die ik in de hoofdstad Phnom Penh zag…… Studenten koken zelf en houden de zaak op orde en schoon. Gelukkig is er altijd veel water en is er elektriciteit. Overigens koken ze op brandstof tankjes (een soort spuitbus) . Het gaat er altijd heel ontspannen en opgewekt aan toe, heel ordelijk en georganiseerd. Na de lessen wordt het schooluniform omgewisseld en ziet alles er meteen kleurrijker uit, wordt er naar muziek geluisterd: “Idols for Cambodia” maar ook de traditionele Khmer muziek. Er zijn ook twee eetstalletjes waar je allerlei snacks kunt kopen en koekjes, snoep, water en Cola… De snacks gaan in een pan met frituurvet…. Ik houd elke keer mijn hart vast wanneer een paar kinderen samen te dicht bij de pan met kokende olie komen.. Ik probeer elke keer met mijn tolk er wat aan te doen… nee dus.
Studenten werken donderdag middag in de schooltuin met veel bloeiende planten struiken en bomen die geweldig lekker geuren. Twee enorme Flamboyant bomen geven schaduw wanneer het erg heet is. In mijn achtertuin thuis bloeit e rook een. Thijs nam hem mee uit Frankrijk. In ons zee klimaat heeft die boom het moeilijk en blijft klein. Hier zijn het reuzen! Het is een prima instelling dat iedereen een steentje bijdraagt aan de omgeving van een school, wat dat betreft geeft “De Rietgors” het goede voorbeeld. Samen-doen betekent ook hier: samen verantwoordelijk zijn en er nog veel plezier aan beleven ook. Maar in Cambodia hebben ook hier de studenten en sommige kinderen hun mobieltjes, die ze gebruiken om op facebook te kijken of dingen op te zoeken of te gamen. Ook zij zijn benieuwd hoe internet werkt en wat je kunt opzoeken of downloaden… maar het is ook de mogelijkheid nu om met je familieleden bij de rijstvelden, rubberplantages of cashu-noten bedrijven te bellen.
Volleybal is ‘s avonds favoriet bij de studenten…. Ondanks de hitte wordt er lang gespeeld ook in de weekends. Het basketball veld heeft de juiste maten en er wordt veel gespeeld, ook door mijn directeur. ‘Het is grote pret voor de jongens van de lagere school op ons terrein wanneer het stortregent: juist dan gaan we volleyballen op het veld bij de lagere school.. Grote pret en drijfnat wordt er fanatiek gespeeld (helaas alleen door jongens) maar de lol is er niet minder om. Geen bezorgde ouders…. of de natte modderkleren, maar gewoon …feest! En omdat deze lagere public school elke dag maar les heeft tot elf uur , kan er s middags veel. Ik weet date r ook veel kinderen (meisjes vooral) die ‘s middags dan gewoon thuis oppassen of thuis aan het werk zijn.
Omdat het eten vergeleken met Nederland goedkoop is, kook ik zelf niet. Je kunt eigenlijk overall goedkoop eten. Inmiddels heb ik een aantal eettentjes verzameld. Tijdens mijn avondeten kijk ik altijd naar het terrein, aan de overkant, een soort park met een aantal Pagoda’s (tempels) Om 5 uur in de middag wordt daar de muziek voor volwassenen sport gym aangezet. Een bont gekleed gemengd ouder gezelschap beweegt zich gedurende een uur op muziek. Vooral de zwaai en strek oefeningen zijn in trek. Wanneer ik met mijn eetstokjes worstelt, zie ik de deinende deelnemers. Na hun training doen kleine groepjes deelnemers het op straat nog even dunnetjes over., Andere groepjes meestal jongelui staan, liggen of staan te praten of muziek te luisteren. Er is een nieuw zwembad net geopend alleen … $4 toegangsprijs, een vermogen voor de meeste mensen hier. Verderop is de rivier, daar zijn ook mogelijkheden om te verkoelen.
Vandaag, tijdens mijn lunchpauze, een gigantische stortbui…… dat betekent dat er overal veel water en modder ligt op het schoolterrein… dat betekent voor studenten: schoenen uit voordat je naar binnen gaat…. Vanwege het “goede voorbeeld” doe ik dat natuurlijk ook. Binnen bedenk ik dat ik mijn spullen heb laten liggen bij het eetstalletje op het terrein, dus… meteen terug… schoenen aan…… Onderweg denk ik: “Het lijkt wel of er een sok in de neus van mijn schoen zit… raar”… dus ik krom mijn tenen maar wat om gemakkelijker te lopen… terug bij de trap voor de schoenen doe ik mijn schoen uit…. Kijken wat er in zit….. en ja….. deze pad heeft ook mijn zweetsokken overleeft….. blijft rustig zitten, zodat ik een foto kan maken… Ik zet de pad even aan de rand van het terrain in de schaduw, want inmiddels is de zon er weer…. Deze keer was het een pad….. Vanaf dat moment klop ik eerst mijn schoenen uit voordat ik ze aantrek..
In het weekend is het niet alleen kleurrijk op het terrein van de Pabo : geen schooluniformen maar kleurrijke kleding. In deze kleine stad kleurt het dan ook ,vooral bij de winkels en markten. Het kleurt dan vooral oranje. De monniken van de twee grote Boeddhistische kloosters (Pagoda’s) lopen in groepjes in de stad rond om hun voedsel te krijgen. De meeste mensen in Cambodia zijn Boeddhist en weten dat een kleine gift bij het dagelijkse leven hoort. Monniken staan stilzwijgend te wachten en spreken een wens of zegen uit wanneer zij een gift ontvangen . Een oeroude traditie , een ritueel dat de atmosfeer hier tekent: “respect voor alles, iedereen en overall” . Jonge mensen gaan regelmatig voor een langere tijd als monnik leven: uiterst sober en gericht op: “Hoe te leven” , voor iedereen, ook voor mij, een dagelijkse overdenking.
Er zijn meerdere markten waar de boeren uit de verre omgeving hun groenten en fruit te koop aanbieden.Verder is er vlees, vis en gevogelte. Hier smaken bananen, lychees, mango ,dragon fruit, papaya, ananas en meloen toch even anders dan op de donderdag markt in Zutphen. Die smaken zal ik weer missen in Leuvenheim. Er zijn een paar grote en veel piepkleine kledingshops waar je 2e hands (schone + gave) kleding en schoenen kunt kopen,( ik moet zeggen: onderhandelen)
Vanmorgen om zeven uur zijn er zes kinderen van groep 4. Twee meisjes en vier jongens uit een klas van 18. Wanneer de juf om half acht de deur opent, schuif ik aan bij Timotee, 12 jaar. Hij behoort tot de kinderen die aan de rand van de kleine stad leven.. Ook voor hem is er geen geld voor lessen extra Engels. Het blijkt dat de juffen en meesters zelf wat bijklussen… dat wordt mij duidelijk wanneer de kinderen hun geld naar de juf brengen… het kan niet zoveel zijn zo te zien. Mijn buurman heeft inmiddels begrepen dat ik geld in zijn rug zak heb gedropt , hij aarzelt niet en betaalt. Ondanks de vakantie tijd verdienen de leraren wat bij door extra lessen te geven. Vandaag schrijven de kinderen het bordwerk in het schrift: het blijken geschreven grote getallen te zijn die in cijfers moeten worden vertaald. Ik verbaas me over het geduld van de kinderen en hun opgewektheid. Er worden drie van deze oefeningen afgewerkt… ik besef na de les: ik ben hier om de leraren van de Pabo en de studenten te trainen. Vandaag weet ik het zeker: de leraren van de lagere school horen daar zeker ook bij.
Door met klassen mee te draaien en lessen te geven op deze Pabo en op de lagere school heb ik veel informative kunnen verzamelen. Er zijn heel veel gesprekken gevoerd, ook een paar hele lastige. Alleen op basis van gedegen informatie en een goed rapport is het mogelijk om een realistisch advies en een plan te maken: de eerste stap voor kinderen als Timotee is gezet,
Vandaag party time…. Studenten hebben ‘s avonds een fruit party en fruit is goedkoop en in behoorlijke hoeveelheden te koop. Maar eerst de afsluitende docenten vergadering. Ook hier moet mijn tolk zich weer waarmaken…. Soms vergeet ik rustig te spreken… maar we kunnen prima samenwerken en dus komt mijn verhaal wel over. Ik krijg een uitnodiging voor “ a dinner” op dezelfde avond met de docenten……. Na de meeting mengen we ons tussen de studenten Zij zijn uitgelaten want morgen reizen zij naar hun familie die zij lange tijd niet hebben gezien. De meeste studenten komen van het platte land. Er worden selfies en veel foto’s gemaakt die ik de zelfde avond al op facebook aantref. Daarna achterop de motor van mijn tolk scheuren we naar het volgende adres. Vanavond is de keuken van Cambodia aan zet…. Iedereen weet dat ik alleen geen Spaanse peper eet…. Ik ben benieuwd wat de pot schaft…. Het blijkt smakelijk. De pils vloeit rijkelijk maar ik houd me aan Cola en ijs. Wanneer ik terug ben op het Pabo terrain is de sfeer uitgelaten en de muziek in volle gang: ze kunnen hier echt feesten. Op mijn fiets naar huis merk ik dat het overall stil is geworden….
De volgende dag vertrekken de studenten bepakt en gezakt…… ook collega’s vertrekken….. het is dus echt vakantie: morgen wat uitslapen dus.
Cambodia, September 2016
p.s. Vakantie tijd in Cambodia: September / start van het nieuwe schooljaar: half Oktober
Vanmorgen, alles is drijfnat. De hele nacht heeft het gestortregend en is het nu bloedheet….. . “Gelukkig is het nu droog”, denk ik op mijn.fiets. Om 7 uur zie je hier kinderen naar school gaan in hun school uniform. Ook de kinderen op onze public school, hier de school voor de armen. Deze school staat op het terrein van de Pabo waar ik werk. Onderweg verbaas ik me weer over de motorfietsen met vaak jonge kinderen die meestal met een paar klasgenoten naar hun school gaan. Je ziet weinig fietsen en meestal zijn het afdankertjes of opgelapte fietsen. Ik heb een damesfiets…. En vanmorgen gaat het snel: de helling af…..
Ik ben op tijd: om 7 uur precies wordt op alle scholen de nationale vlag gehesen en het volkslied gezongen, ook op deze Pabo. Twee studenten hijsen de vlag, terwijl een groepje met een soort mondharmonica begeleidt. Het grootste deel van de groep studenten blijft daarna staan en openen de dag met een Boeddhistisch gebed. Even later beginnen de lessen, die ik zoveel mogelijk bijwoon.
Ook hier is er tussen de lessen door 10 minuten pause….. dan de lange middagpauze van 11 uur tot 13 uur, ook vanwege de hitte en vochtigheid, vooral overdag zijn die pauzes ook nodig. De collega’s gaan meestal snel naar huis om te eten. Meestal behoorlijke porties, wanneer ik het vergelijk met de Hollandse keuken.
Veel studenten die ver buiten de provincie stad wonen hebben onderdak op het terrein van de Pabo. Een paar keer per jaar gaan ze naar hun familie, meestal boerenfamilies die de rijstvelden bewerken in het uitgestrekte natte gebied . Hun schamele houten huizen staan op palen en beneden hangen een aantal hangmatten om tijdens de middagpauze even uit te rusten en wat de eten: rijst met wat groente, dat meestal aan de waterkant is te vinden. De consumptie maatschappij is hier ver te zoeken. Zo woont 80% van de bevolking in Cambodia namelijk op ht platteland. Niet te vergelijken met de luxe die ik in de hoofdstad Phnom Penh zag…… Studenten koken zelf en houden de zaak op orde en schoon. Gelukkig is er altijd veel water en is er elektriciteit. Overigens koken ze op brandstof tankjes (een soort spuitbus) . Het gaat er altijd heel ontspannen en opgewekt aan toe, heel ordelijk en georganiseerd. Na de lessen wordt het schooluniform omgewisseld en ziet alles er meteen kleurrijker uit, wordt er naar muziek geluisterd: “Idols for Cambodia” maar ook de traditionele Khmer muziek. Er zijn ook twee eetstalletjes waar je allerlei snacks kunt kopen en koekjes, snoep, water en Cola… De snacks gaan in een pan met frituurvet…. Ik houd elke keer mijn hart vast wanneer een paar kinderen samen te dicht bij de pan met kokende olie komen.. Ik probeer elke keer met mijn tolk er wat aan te doen… nee dus.
Studenten werken donderdag middag in de schooltuin met veel bloeiende planten struiken en bomen die geweldig lekker geuren. Twee enorme Flamboyant bomen geven schaduw wanneer het erg heet is. In mijn achtertuin thuis bloeit e rook een. Thijs nam hem mee uit Frankrijk. In ons zee klimaat heeft die boom het moeilijk en blijft klein. Hier zijn het reuzen! Het is een prima instelling dat iedereen een steentje bijdraagt aan de omgeving van een school, wat dat betreft geeft “De Rietgors” het goede voorbeeld. Samen-doen betekent ook hier: samen verantwoordelijk zijn en er nog veel plezier aan beleven ook. Maar in Cambodia hebben ook hier de studenten en sommige kinderen hun mobieltjes, die ze gebruiken om op facebook te kijken of dingen op te zoeken of te gamen. Ook zij zijn benieuwd hoe internet werkt en wat je kunt opzoeken of downloaden… maar het is ook de mogelijkheid nu om met je familieleden bij de rijstvelden, rubberplantages of cashu-noten bedrijven te bellen.
Volleybal is ‘s avonds favoriet bij de studenten…. Ondanks de hitte wordt er lang gespeeld ook in de weekends. Het basketball veld heeft de juiste maten en er wordt veel gespeeld, ook door mijn directeur. ‘Het is grote pret voor de jongens van de lagere school op ons terrein wanneer het stortregent: juist dan gaan we volleyballen op het veld bij de lagere school.. Grote pret en drijfnat wordt er fanatiek gespeeld (helaas alleen door jongens) maar de lol is er niet minder om. Geen bezorgde ouders…. of de natte modderkleren, maar gewoon …feest! En omdat deze lagere public school elke dag maar les heeft tot elf uur , kan er s middags veel. Ik weet date r ook veel kinderen (meisjes vooral) die ‘s middags dan gewoon thuis oppassen of thuis aan het werk zijn.
Omdat het eten vergeleken met Nederland goedkoop is, kook ik zelf niet. Je kunt eigenlijk overall goedkoop eten. Inmiddels heb ik een aantal eettentjes verzameld. Tijdens mijn avondeten kijk ik altijd naar het terrein, aan de overkant, een soort park met een aantal Pagoda’s (tempels) Om 5 uur in de middag wordt daar de muziek voor volwassenen sport gym aangezet. Een bont gekleed gemengd ouder gezelschap beweegt zich gedurende een uur op muziek. Vooral de zwaai en strek oefeningen zijn in trek. Wanneer ik met mijn eetstokjes worstelt, zie ik de deinende deelnemers. Na hun training doen kleine groepjes deelnemers het op straat nog even dunnetjes over., Andere groepjes meestal jongelui staan, liggen of staan te praten of muziek te luisteren. Er is een nieuw zwembad net geopend alleen … $4 toegangsprijs, een vermogen voor de meeste mensen hier. Verderop is de rivier, daar zijn ook mogelijkheden om te verkoelen.
Vandaag, tijdens mijn lunchpauze, een gigantische stortbui…… dat betekent dat er overal veel water en modder ligt op het schoolterrein… dat betekent voor studenten: schoenen uit voordat je naar binnen gaat…. Vanwege het “goede voorbeeld” doe ik dat natuurlijk ook. Binnen bedenk ik dat ik mijn spullen heb laten liggen bij het eetstalletje op het terrein, dus… meteen terug… schoenen aan…… Onderweg denk ik: “Het lijkt wel of er een sok in de neus van mijn schoen zit… raar”… dus ik krom mijn tenen maar wat om gemakkelijker te lopen… terug bij de trap voor de schoenen doe ik mijn schoen uit…. Kijken wat er in zit….. en ja….. deze pad heeft ook mijn zweetsokken overleeft….. blijft rustig zitten, zodat ik een foto kan maken… Ik zet de pad even aan de rand van het terrain in de schaduw, want inmiddels is de zon er weer…. Deze keer was het een pad….. Vanaf dat moment klop ik eerst mijn schoenen uit voordat ik ze aantrek..
In het weekend is het niet alleen kleurrijk op het terrein van de Pabo : geen schooluniformen maar kleurrijke kleding. In deze kleine stad kleurt het dan ook ,vooral bij de winkels en markten. Het kleurt dan vooral oranje. De monniken van de twee grote Boeddhistische kloosters (Pagoda’s) lopen in groepjes in de stad rond om hun voedsel te krijgen. De meeste mensen in Cambodia zijn Boeddhist en weten dat een kleine gift bij het dagelijkse leven hoort. Monniken staan stilzwijgend te wachten en spreken een wens of zegen uit wanneer zij een gift ontvangen . Een oeroude traditie , een ritueel dat de atmosfeer hier tekent: “respect voor alles, iedereen en overall” . Jonge mensen gaan regelmatig voor een langere tijd als monnik leven: uiterst sober en gericht op: “Hoe te leven” , voor iedereen, ook voor mij, een dagelijkse overdenking.
Er zijn meerdere markten waar de boeren uit de verre omgeving hun groenten en fruit te koop aanbieden.Verder is er vlees, vis en gevogelte. Hier smaken bananen, lychees, mango ,dragon fruit, papaya, ananas en meloen toch even anders dan op de donderdag markt in Zutphen. Die smaken zal ik weer missen in Leuvenheim. Er zijn een paar grote en veel piepkleine kledingshops waar je 2e hands (schone + gave) kleding en schoenen kunt kopen,( ik moet zeggen: onderhandelen)
Vanmorgen om zeven uur zijn er zes kinderen van groep 4. Twee meisjes en vier jongens uit een klas van 18. Wanneer de juf om half acht de deur opent, schuif ik aan bij Timotee, 12 jaar. Hij behoort tot de kinderen die aan de rand van de kleine stad leven.. Ook voor hem is er geen geld voor lessen extra Engels. Het blijkt dat de juffen en meesters zelf wat bijklussen… dat wordt mij duidelijk wanneer de kinderen hun geld naar de juf brengen… het kan niet zoveel zijn zo te zien. Mijn buurman heeft inmiddels begrepen dat ik geld in zijn rug zak heb gedropt , hij aarzelt niet en betaalt. Ondanks de vakantie tijd verdienen de leraren wat bij door extra lessen te geven. Vandaag schrijven de kinderen het bordwerk in het schrift: het blijken geschreven grote getallen te zijn die in cijfers moeten worden vertaald. Ik verbaas me over het geduld van de kinderen en hun opgewektheid. Er worden drie van deze oefeningen afgewerkt… ik besef na de les: ik ben hier om de leraren van de Pabo en de studenten te trainen. Vandaag weet ik het zeker: de leraren van de lagere school horen daar zeker ook bij.
Door met klassen mee te draaien en lessen te geven op deze Pabo en op de lagere school heb ik veel informative kunnen verzamelen. Er zijn heel veel gesprekken gevoerd, ook een paar hele lastige. Alleen op basis van gedegen informatie en een goed rapport is het mogelijk om een realistisch advies en een plan te maken: de eerste stap voor kinderen als Timotee is gezet,
Vandaag party time…. Studenten hebben ‘s avonds een fruit party en fruit is goedkoop en in behoorlijke hoeveelheden te koop. Maar eerst de afsluitende docenten vergadering. Ook hier moet mijn tolk zich weer waarmaken…. Soms vergeet ik rustig te spreken… maar we kunnen prima samenwerken en dus komt mijn verhaal wel over. Ik krijg een uitnodiging voor “ a dinner” op dezelfde avond met de docenten……. Na de meeting mengen we ons tussen de studenten Zij zijn uitgelaten want morgen reizen zij naar hun familie die zij lange tijd niet hebben gezien. De meeste studenten komen van het platte land. Er worden selfies en veel foto’s gemaakt die ik de zelfde avond al op facebook aantref. Daarna achterop de motor van mijn tolk scheuren we naar het volgende adres. Vanavond is de keuken van Cambodia aan zet…. Iedereen weet dat ik alleen geen Spaanse peper eet…. Ik ben benieuwd wat de pot schaft…. Het blijkt smakelijk. De pils vloeit rijkelijk maar ik houd me aan Cola en ijs. Wanneer ik terug ben op het Pabo terrain is de sfeer uitgelaten en de muziek in volle gang: ze kunnen hier echt feesten. Op mijn fiets naar huis merk ik dat het overall stil is geworden….
De volgende dag vertrekken de studenten bepakt en gezakt…… ook collega’s vertrekken….. het is dus echt vakantie: morgen wat uitslapen dus.
Cambodia, September 2016
p.s. Vakantie tijd in Cambodia: September / start van het nieuwe schooljaar: half Oktober
Reageer op dit reisverslag
Je kunt nu ook Smileys gebruiken. Via de toolbar, toetsenbord of door eerst : te typen en dan een woord bijvoorbeeld :smiley
