Voorjaar Mizan Teferi

Voor dag en dauw pikt de jeep van de universiteit me op bij huis in Mizan. De reis gaat naar De Tepi Campus op vijftig kilometer van de hoofdvestiging van de universiteit in Mizan Teferi gelegen. De aanleiding is een uitnodiging om de presentaties van de jaarverslagen van de faculteiten van de Tepi Campus bij te wonen. Het betekent een korte kritische terugblik en een vooruit kijken en het uitwisselen van ervaringen en ideeën.
Ik ben verder uitgenodigd om mezelf voor te stellen en een overzicht te geven van het werkprogramma dat ik op de Tepi Campus zal verzorgen. Het betekent samen met Sisaye, mijn guard verhuizen naar een andere locatie en een ander huis met alle spullen. Na twee maanden in Ethiopië vraagt de staf van Mizan Tepi University (verder MTU) mij of ik bereid ben de cursus die nu in Mizan door alle onderwijsgevenden wordt gevolgd tot en met juli, vanaf begin september ook op de Mizan Campus te geven. In eerste instantie heb ik geen trek om te veranderen, maar na een bezoek aan Tepi met Sisaye, mijn guard, verandert dit standpunt.

De chauffeur van de jeep houdt stevige druk op het gaspedaal en na drie uur “off the road” , door zwaar bebost en heuvelachtig terrein bereiken we de afslag die voert naar het centrum van de koffieplantage, met zesduizend vijfhonderd hectaren de grootste van Ethiopië en ooit geschonken door Cuba (lees Fidel Castro). Uit die tijd stamt ook deze enige verbindingsweg in het zuid westen van Ethiopië die we vanuit Mizan hebben gevolgd. De bijeenkomst vandaag is bedoeld voor alle medewerkers en wordt in een van de zalen van het gastenverblijf gehouden. Het is bekende kost: rapportages en nieuwe ontwikkelingen. Het is een prima manier om een indruk te krijgen van het onderwijs- en onderzoeksprogramma op deze Campus en idee te krijgen hoe de werk- en omgangscultuur hier werkt. Tijdens de koffiebreak worden de gebruikelijke foto’s gemaakt en na de lunch krijg ik de gelegenheid om mijn werkprogramma te presenteren. Alle collega’s die lesgeven, de stafleden incluis, zullen het cursusprogramma volgen: meer studentgericht onderwijs en activerende werkvormen aangevuld met tips voor de praktijk. Verder zal ik de colleges van de kandidaten observeren, ook samen met andere cursisten, lessuggesties geven, waarbij het kritische reflectieve vermogen centraal staat. In Mizan heb ik op Tjonga Campus hetzelfde werk gedaan samen met mijn collega en Ethiopier Abbi Lemma. Vanaf september zullen er twee leergangen zijn binnen de universiteit van Mizan Tepi. Tenslotte zal ik een begin maken met loopbaan management: de aanleiding, doelen, procedures en afspraken zullen op universiteitsniveau worden besproken met alle belanghebbenden op alle locaties naar aanleiding van de twee documenten: het projectadvies en een paper met instrumenten en aanvullende artikelen. Tijdens mijn werk aan de universiteit in Bahir Dar heb ik daarvoor de basis kunnen leggen. In Jimma heb ik de uitgangspunten en voorstellen tijdens de conferentie in april jl. gepresenteerd.
(*zie ook: http://www.bdu.edu.et/index.php?option=com_content&view=article&id=124&Itemid=14 src='/images/smilies/cool.gif' alt='Cool'>

De collega’s laten na de presentatie hun waardering blijken en het enthousiasme van de Campus Dean werkt aanstekelijk. Behalve Ethiopische collega’s werken er een twintigtal collega’s uit India op diverse faculteiten. Als VSO volunteer zal ik de eerste en de enige zijn in Tepi. Het middagprogramma wordt verder gewijd aan huishoudelijke zaken en afspraken. Er moet veel geregeld worden vanwege de nieuwbouw. Overal op het Campus terrein wordt gebouwd. Aan het eind van de middag barst de dagelijkse onweersbui in alle hevigheid los en komt het water met bakken uit de hemel. Het is dezelfde Dean die zijn colbertje aan één van zijn medewerkers geeft, een sprintje trekt naar één van de jeeps en meehelpt om de collega’s naar de universiteitsbus te brengen die buiten de koffieplantage staat te wachten.
’s Avonds brengt de Uni-jeep me door de stromende regen via de vrijwel onbegaanbare weg weer naar Mizan. Geen lekke band of lampen die uitvallen onderweg. De chauffeur wacht bij mijn huis, want er is tijdelijk geen electriciteit zoals wel vaker voorkomt tijdens een onweersbui. Wanneer Sisaye met een zaklamp de poort opendoet, rijdt de Uni-jeep terug richting Tepi. Sisaye heeft een degelijke pasta klaargemaakt en bij kaarslicht en muziek uit de mobiele telefoon smaakt die heel goed. De regen davert op het golfplaten dak, we zijn weer thuis…..

Vergeleken met in Jimma met 175.000 inwoners en Bahir Dar (Noord Ethiopiëmet 185.000 inwoners vallen Mizan Teferi en Tepi , respectievelijk 20.000 en 19.000 inwoners in het niet. Mizan heeft een regionale betekenis in dit gebied dat officieel het Southern Nations Nationalities Peoples Region heet en 34 verschillende bevolkingsgroepen kent met allemaal een eigen taal, cultuur en geschiedenis. Zo wordt er hoofdzakelijk “bench” gesproken naast het Amhaars, de officiële landstaal.
Vlakbij mijn huis is de compound van jongelui afkomstig uit die bevolkingsgroepen die veelal geisoleerd leven in de zuid-west hoek van dit land. Het gouvernement verzorgt hun onderwijs, onderkomen en voeding. Lopende vanuit het dorp kom ik ze vaak tegen en is het “Challi” (hallo!) De meesten komen uit de grensplaats Kibish (Konso’s) en een aantal , de Surmi’s wonen in de regio rond de Omo rivier en Maji. De laatste groep herken je aan de tatoes, oor- en mondversieringen met de labretten: versierde lipschotels.
Vaak zijn er groepjes bij de ingang van hun compound , klaar voor een praatje. Na een paar maanden heb ik diverse uitnodigingen binnen om tijdens hun vakantie mee te reizen naar hun homeland. Het betekent twee dagen reizen….. Na overleg met VSO luidt hun advies: te gevaarlijk bij de Soedanese en Keniase grens. Voordat zij vertrekken naar hun families wanneer de schoolvakantie begint, krijg ik twee metalen armbanden aangeboden. Het betekent verbondenheid en vriendschap. Ik ben onder de indruk en beloof ze altijd te dragen.

Het dagelijkse leven in deze afgelegen regio is pittig voor mij: geen intenetverbinding met mijn Pauline en familie, geen verbinding met VSO Addis Ababa. Na enige tijd is VSO bereid om mij belangrijk nieuws per post op te sturen, alleen dat nieuws is een week te laat… Met DHL kosten het vijf dagen om een e-ticket te sturen . Mobiele telefoon verbinding is soms mogelijk. Na tw ee maanden is mijn landline door Ethiopian telecom gerepareerd. VSO belt mij dan in de avonduren. Overdag is onmogelijk. Op de Uni is een landline, maar die is afgesloten en de secretaresse van de Dean is streng als de baas er niet is…..

De verbinding via de weg is ronduit riskant vooral tijdens het regenseizoen. Zo is Ebenaëzer, een vriend uit Jimma op bezoek in Mizan en doet er twee dagen over vanwege het slechte weer. De nacht moest in de bus worden doorgebracht. Bovendien is deze enige verbindingsweg “under construction” . Mijn commentaar na een reis met het openbaar vervoer is: “Een doodvermoeiende reis maar het landschap met de bossen en de dichte ondergroei onderweg maken alles goed”

Eind mei raadt VSO reizen vanuit Mizan af, wanneer het niet nodig is. Ik ben achteraf blij dat ik toch naar de conferentie aan Lake Langano bij Sashemene ten zuid-westen van Addis Ababa ben gereisd: drie dagen heen en drie dagen terug. Ik besef dan ook dat het isolement, de slechte communicatie mogelijkheden, het transport en de risico’s, de grensgebieden voor mijn mogelijkheden worden.

Juni , 2010