Groene hellingen, lesgeven op het platteland

Zondag, tijd om te mailen, de nrc te lezen na een conferentie van een week. Het programma waarin ik meewerk is doorgelicht en wordt bijgesteld. Morgen kan ik met de VSO jeep meerijden terug naar mijn stek: Chiro College. De VSO official gaat naar Harar en Jijiga, aan de grens met Somalie voor een werkbezoek.
Vrijdag heeft VSO een werkbezoek met mij gepland tijdens lunchtime. Drie rapporten zijn, denk ik, voldoende om een constructive gesprek te hebben. De cursus om de praktijk van het lesgeven in theorie en in praktijk van Teacher Educators te ondersteunen is afgerond en met succes. Ik reken er op dat VSO onze uitnodiging, om de eindpresentaties bij te wonen, komende vrijdag waar maakt.
Mijn echte succes gevoel heb ik bij het andere project dat ik mocht uitproberen: het geven van korte indringende lessen door drie studenten van Chiro College op een echte plattelands school: micro-teaching. De praktische vorming van de leraar primair onderwijs, secundair onderwijs en de universiteit staat in Ethiopie nog in de kinderschoenen. Tijdens de lesobservaties de afgelopen maanden is dat mij echt duidelijk geworden. Verder komt het werken met kinderen en jongelui, kortom de praktijktraining, in het opleidings programma niet voor. De praktijk voor de Student-Teachers beperkt zich tot een week: observeren van de leraar, het invullen van observatie lijsten en het schrijven van een kort verslag. Lesgeven is er dus niet bij voor studenten. Klein detail: er geven veel onbevoegde leraren les op basisscholen en scholen voor voortgezet onderwijs: geen opleiding dus. Ethiopie heeft geen keus. Stapsgewijs zullen ook hierin veranderingen komen: student centraal, independent learning, cooperative learning, self reflective teacher, self assessment, het zijn veelbelovende onderwerpen uit de cursus die ik net heb afgerond.
Drie student-teachers werden uitgekozen, waarvan ik de indruk kreeg dat zij die nieuwe aanpak wel aankonden. Uit elke vakcluster een student. Alle drie wilden ze na een eerste uitleg graag meedoen. Na een periode van gesprekken en voorbereiding: zij woonden micro-teaching door mij zelf gegeven bij en vervolgens de micro-teaching door mijn “candidates”. Daar volgde de voorbereiding micro-teaching en lesvoorbereiding. Kort daarna besprak ik met de studenten hun lesvoorstel. Gelukkig dat mijn collega kon bijspringen om de vaktermen ook in hun moedertaal, het Afaan Oromo te vertalen.
Micro-teaching is eigenlijk een korte les aan een kleine groep. In ons geval: 8-10 kinderen en niet door de leerkracht voor geselecteerd, jongens en meisjes! In Europa is micro-teaching in de opleiding heel gewoon om de basale dingen van het lesgeven te leren en met kinderen te werken. lk heb er verder uitdrukkelijk voor gekozen om veel lesmateriaal te benutten of zelf te maken. Lesmateriaal inzetten komt nauwelijks voor. Notities op een bord.... dat nog wel. De voordelen van materiaalgebruik zijn in ons Nederlands onderwijs bekend. De start bij micro-teaching moet kort zijn: de bedoelingen kunnen al duidelijk worden door de kinderen direct in te schakelen, materiaal in te zetten en vragen te stellen. Het is de bedoeling dat de “leraar” de voorzieningen treft: vragen stelt, demonstreert, opdracht geeft, helpt, observeert en het leerproces van de kinderen van de kinderen handig weet te begeleiden, zonder dat die leraar acties dominant worden.

Verder heb ik een echte plattelands school in de regio uitgekozen: nu mijn adoptie school. Het kostte veel bezoeken en reizen maar deze school helpt ons nu en wij geven hen extra cursus en dat werkt prima. Een school tussen de velden van het “groene goud” : chat. Een school met uiterst beperkte middelen. Kinderen hier worden vaak thuis gehouden om voor geld in de chat velden te werken of om thuis te helpen. Verder is de invloed van sommige religieuze leiders de reden dat goede leerlingen op jeugdige leeftijd worden gerecruteerd voor religieuze scholing in plaats van het afmaken van de gewone school.

De drie lessen: eigenschappen van bekende stoffen (chemistry) ; kaart en kompas (geography) en acronymen/ synoniemen (moedertaal: Afaan Oromo) kon ik op een kleine camera vastleggen. Deze opnames ga ik gebruiken om de collega’s van de college bij te praten.
De drie studenten zullen de ambassadeurs worden voor de praktijktraining op Chiro College.

Addis Abeba, 17 juni